Özel LTE ağları, 2020’lerin başından beri hücresel altyapı sektörünün niş bir segmenti olarak var olsa da, bugün Endüstri 4.0, kritik iletişim ve kurumsal dönüşüm girişimleri için tercih edilen kablosuz bağlantı platformu olarak özel 5G ağları öne çıkıyor. Otonom taşıma sistemleri, mobil robotlar, uzaktan kumandalı makineler ve yüksek çözünürlüklü video iletimi gibi çeşitli uygulamalara destek olmak amacıyla sanayi devleri ve diğer son kullanıcı kuruluşları tarafından yapılan yatırımlar, özel 5G’nin gerçek dünyadaki etkisini her geçen gün daha görünür hale getiriyor.
Çin’in Erken Dönemdeki Hakimiyeti
Özel 5G’nin benimsenmesi açısından Çin, halen en olgun ulusal pazar konumunda. Son beş yılda, devlet destekli direktifler, endüstriyel ortamlarda 5G bağlantısının benimsenmesini hızlandırarak fabrikalarda, depolarda, madenlerde, enerji santrallerinde, limanlarda ve petrol-gaz tesislerinde büyük ölçekli kurulumları teşvik etti. Ülkedeki en büyük özel 5G ağ kurulumları, belirli gecikme, güvenilirlik ve güvenlik gereksinimlerine bağlı olarak, şirket içi veya bulut tabanlı çekirdek ağ işlevleri tarafından desteklenen yüzlerce, hatta binlerce adanmış RAN (Radyo Erişim Ağı) düğümünden oluşabiliyor.
Batı Pazarlarında Özel 5G Hız Kazanıyor
Kuzey Amerika ve Avrupa’daki Batı pazarlarında özel 5G artık sadece pilot projelerle sınırlı değil. Son 12 ayda, üretim düzeyindeki dağıtımlarda gözle görülür bir artış yaşandı. Bu kurulumların bazıları, verimlilik kazanımları, maliyet tasarrufları ve işçi güvenliği gibi pratik ve somut faydaların giderek daha belirgin hale geldiği bir aşamaya ulaştı.
Örneğin, Tesla, LG Electronics ve Hyundai gibi devler, üretim tesislerindeki otonom yönlendirmeli araç (AGV) ve otonom mobil robot (AMR) iletişimini lisanssız Wi-Fi sistemlerinden özel 5G ağlarına geçirerek bağlantı kaynaklı duraklamaları ortadan kaldırdılar. İngiltere’deki Solihull fabrikasında özel 5G ağı kuran lüks araç üreticisi Jaguar Land Rover ise, daha önce kablolu Ethernet bağlantılarının maliyeti ve karmaşıklığı nedeniyle bağlantısız kalan beş katlı boyahane bölümündeki sensörler için bağlantı sağladı.
Asya-Pasifik Boyutu
Japonya, Güney Kore, Tayvan ve Avustralya gibi Batı’ya uyumlu Asya-Pasifik ülkeleri de Çin’in hakimiyetini dengeleme konusunda kritik bir rol oynuyor. Japonya’da, bir Wagyu sığırı üreticisi olan Ushino Nakayama’nın çiftliğindeki yerel bir 5G kurulumu, kaza oranlarını, yem kayıplarını ve idari maliyetleri azaltarak işçilik maliyetlerinde %10’dan fazla tasarruf sağladı.
Avustralya’da ise Newmont’un Cadia altın-bakır madeninde özel 5G ağı uygulaması, madenin 2.5 kilometrelik atık alanındaki tüm dozer filosunun uzaktan kontrol edilmesini mümkün kıldı. Daha önce maden şirketi, Wi-Fi üzerinden 100 metreden fazla mesafede ikiden fazla makineyi bağlayamıyordu ve istikrarsız bağlantı nedeniyle her vardiyada altı saate kadar kesinti yaşanıyordu.
Spektrum Erişimi ve Düzenleyici Onaylar
Bu ilerleme, devlet destekli projelerden ziyade, 5G ekipman satıcılarının, sistem entegratörlerinin ve mobil operatörlerin, son kullanıcı kuruluşlarına en iyi çözümleri en iyi fiyatla sunmak için rekabet ettiği elverişli bir pazar ortamından kaynaklanıyor.
Bu dönüşümün temel itici gücü, işletmelerin ulusal mobil operatörlere bağımlı kalmadan özel 5G ağları kurmalarının önündeki engelleri önemli ölçüde azaltan paylaşımlı ve yerel spektrum lisanslama çerçeveleridir. Bu düzenleyici değişim, paylaşımlı spektrum bantlarında verilen yerel lisans sayısındaki artışa yansıyor. Japonya ve Güney Kore gibi ülkeler de yerel lisanslı spektrum için sırasıyla yaklaşık 200 ve 100 izin vermiş durumdalar.
Artık Tek Bir Ülkenin Hikayesi Değil
Özel 5G artık tek bir ülkenin hikayesi değil. Çin’in erken liderliği ona yadsınamaz bir ivme kazandırdı ancak Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Almanya, Birleşik Krallık, Fransa, Japonya, Güney Kore, Tayvan, Avustralya ve diğer ülkeler hızla aradaki farkı kapatıyor ve yeni modellerin öncülüğünü yapıyor. SNS Telecom & IT, dikey endüstriler için özel 5G ağlarına yapılan yıllık yatırımların 2025 ile 2028 yılları arasında yaklaşık %41’lik bir bileşik yıllık büyüme oranıyla büyüyeceğini ve 2028 sonunda 5 milyar doları aşacağını öngörüyor. Bu harcamaların %80’inden fazlası Çin’in dışında gerçekleşecek.
