Hayatımızın önemli bir parçasını oluşturan cep telefonları, sık sık şarja ihtiyaç duyuyor. Telefonlarımızı mutfakta, banyoda ve evin her köşesinde şarja takıyoruz. Peki şarja takılan telefonlar çarpılma riski oluşturuyor mu? Telefon şarjları bizler için tehlikeli mi? Detaylar yazımızda.
Tüm makaleyi okumak istemeyenler için çok kısa cevap: Adaptörler şehir şebekesinden gelen elektriği 5V(9V ve 12V da olabilir)’a dönüştürüp telefonlara iletir, bu voltajlar ise insan vücudunda herhangi bir etki yaratacak güçte değildir. Dolayısıyla kaçak ve bozuk bir adaptör kullanmıyorsanız, adaptörün prize değen kısmı açıkta değilse ve adaptör üzerinde modifikasyon yapmıyorsanız hayır adaptörden çıkan kablodan geçen elektrik size zarar veremez.
Telefon Şarj Aletleri Nasıl Çalışır?
Telefon Şarj Aletleri ya da adaptörler, şehir şebekesinden gelen elektriği kullanarak telefonun bataryasını harekete geçirir ve şarj olmasını sağlar. Ancak şehir şebekesinden gelen elektrik telefonlarda kullanıma uygun olmadığından elektriğinn 230 Volt’tlardan 5 Volt’a düşürülmesi gerekiyor. Telefon şarj aletleri bu görevi başarıyla yerine getiriyor.
Şimdi de işin teknik kısmına odaklanalım. Telefon adaptörleri nasıl çalışır? Şarj aletleri nasıl 230V AC’yi 5V DC’ye çevirebiliyor? Her markanın ve her modelin şarj aletleri değişiklik gösterse de aşağıda örnek bir telefon şarj devresi görebilirsiniz:
Aşağıda ise örnek bir devre modellemesi görebilirsiniz. Dilerseniz buradan analizimizi yaparak devrenin nasıl çalıştığını anlayalım.
SİYAH KISIM: Ortalama bir şarj devresini aşağıdaki şekilde göstermek mümkün. Kırmızı ve siyah kablolar prizimizin iki ucuna bağlı, adaptörün içerisine giren bu kablolar öncelikle bir diyot köprüsü ve giriş kapasitörü yardımıyla AC (alternatif akım)’dan DC(direkt akım)’a çeviriliyor.
KIRMIZI KISIM: İşimiz burada bitmiyor, DC’ye çevirilen akım, sonradan devrenin “osilatör” kısmında tekrar yüksek frekanslı (15-50kHz arası) AC akıma çeviriliyor. Osilatör Devre iki transistör, bir diyot ve bir kapasitörden oluşuyor.
MAVİ KISIM: Transformatör olarak bilinen bu devre elemanı kendisine gelen akımı, elektriğin manyetik özelliğinden yararlanarak voltajını düşürmek/yükseltmek üzere kullanılır. Bu devrede 5V çıkışı sağlayan eleman transformatördür.
BEYAZ KISIM: Devrenin son kısmında ise bir Schottky diyotu, kapasitör ve bir LED görebiliyoruz. Voltajı istenen seviyeye indirip tekrar DC hale getiren kısım burası. LED ise devrenin çalışıp çalışmadığını göstermenin basit bir yolu.
Telefon Şarjları Tehlikeli Midir?
Telefon şarjları, tabi ki her elektrikle çalışan alet gibi dikkatli kullanılmalıdır. Islak ellerle telefon şarjları tutulmamalı, adaptör üzerinde modifikasyonlar ve değişiklikler yapılmamalıdır. Ancak orijinal şarjların hepsi, insana hiçbir etkisi olmayan voltajlarda (5/9/12V) çıkışa sahip olmalıdır. Dolayısıyla orijinal şarjlar, amaçlarına uygun kullanıldığı taktirde herhangi bir tehlike teşkil etmez.
Peki nasıl oluyor da haberlerde banyoda telefon kullanırken, şarjdaki telefonla konuşurken çarpılan insanların haberlerini duyuyoruz?
Öncelikle banyo gibi ıslak ortamlarda elektrikli alet kullanmak ne kadar tehlikeli olsa da, bu insanların banyoda çarpılma sebebi adaptörden telefonunuza gelen elektrik değil, bu miktardaki bir akım ortam ıslak dahi olsa size zarar veremez. Banyoda çarpılan insanların çoğu ya açığa çıkmış kablolara sahip olan uzatma kabloları kullanıyor ya da elektrikle çalışan aletleri prizden çekerken açıkta kalan fişin uçlarına dokunuyorlar. Bunların önüne geçmek için banyo, mutfak gibi ortamlarda prize takılı hiçbir elektrikli aleti kullanmamanız önerilir.