Upside Foods adlı şirket, gerçek hayvan hücresi kullanılarak üretilen yapay tavuk etini yakında ABD pazarına sunacak.
Amerika Gıda ve İlaç İdaresi’nin (FDA) aldığı karar, Upside Foods adlı şirketin yakında canlı hayvanların kesilmesini zorunlu kılmak yerine, gerçek hayvan hücrelerinden yetiştirilen tavuk etlerini satabileceği anlamına geliyor.
FDA’dan gelen olumlu yanıt, laboratuvarda üretilen et endüstrisi için bir sonraki önemli kilometre taşı olarak görülüyor. Son birkaç yılda, bu alandaki girişimler sadece küçük ölçekli üretim tesisleri inşa ettiler ve milyarlarca dolarlık risk sermayesi fonu topladılar; ancak ürünlerini halka satamadılar. Şimdiye dek, laboratuvarda üretilmiş eti denemeye davet edilen az sayıdaki insan, ürünlerin hala deneysel olduğunu kabul eden bir feragatname imzalamak zorundaydı.
Upside Foods‘un CEO’su Uma Valeti, FDA’nın kararından sonraki açıklamasında “Neredeyse yedi yıldır bugün için çalıştık” diyerek heyecanını belirtti.
Şirketin odağında yalnızca tavuk eti olsa da, farklı girişimler; sığır eti, tavuk, somon ve ton balığı dâhil olmak üzere farklı kategorileri üzerinde çalışmaya devam ediyor. Bu kararın ardından diğer şirketler için de yol açılmış görünüyor.
FDA kararı, kültür et ürünlerinin yakında denemek için halka sunulabileceği anlamına geliyor; ancak tadımların çok az sayıda seçkin restoranla sınırlı olması muhtemel.
Örneğin Michelin yıldızlı şef Dominique Crenn, Upside Foods’un yetiştirdiği tavukları San Francisco’daki restoranı Atelier Crenn’de servis edeceğini şimdiden duyurdu. Valeti de halkın satın alıp evde pişirmeden önce Upside tavuğunun ilk önce seçkin restoranlar aracılığıyla denenmesini istediğini söylüyor:
“Bunu ilk aşamada şefler aracılığıyla insanlara ulaştırmak istiyoruz. Şefleri bu konuda heyecanlandırmak bizim için gerçekten çok önemli. İyi yemek yapmayı bilen ve ayrıca neyi daha iyi yapabileceğimiz konusunda bize geri bildirimde bulunan en iyi ortaklarla çalışmak istiyoruz.”
Tadı bitki bazlı etten farklı!
Laboratuvar eti, bitki bazlı etlerden farklı olarak gerçek hayvan hücreleri içeriyor ve (teorik olarak) gerçek etten bir farkı yok. Hücreler canlı bir hayvandan alınıyor ve biyoreaktörlerde (genellikle büyük çelik tanklar) bölünerek çoğaltılıyor. Hücreler büyüdükten ve yeterli dokuya ulaştıktan sonra hazır hale geliyor.
Şirketler maliyetleri gizli tutsa da bu şekilde et üretmek ucuz değil. Gerçek etin üç katı kadar bir maliyeti olduğu tahmin ediliyor.
Ne zaman tam anlamıyla yaygınlaşacak?
FDA kararı, laboratuvarda üretilen etlerin yakın gelecekte yaygın olacağı anlamına da gelmiyor. Mevcut üretim tesisleri halen çok küçükler ve sektördeki pek çok kişinin laboratuvarda yetiştirilen etin küresel et tüketimini gerçekten azaltacağı konusunda ciddi şüpheleri var. Valeti, günümüzün ekili et endüstrisini elektrikli otomobil endüstrisinin emekleme dönemine benzetiyor:
“Bizim ve endüstri için bir sonraki aşama, bu işin ölçeklenebilirlik olduğunu göstermektir. Sektörümüz, ölçeği büyütmenin ve dünyanın birçok yerinde çoğu insanın buna erişmesinin 5, 10, 15 yıl sürmesi bakımından elektrikli araba sektörüne benziyor. Ama o günler gelecek.”
