Gündelik hayatımızın her alanında telefon, bilgisayar aracılığıyla internet her yerde oldu.İnternetsiz yaşam gittikçe zorlaşıyor. Her an yanı başımızda duran, su gibi tükettiğimiz megabytelarımız, almak için para saçtığımız gigabytelarımız nereye gidiyor? Sosyal medya hesaplarına, dizi izleme kanallarına, film izleme sitelerine, kitap okuma platformlarına ve birçoğuna. Peki biz bu ucu bucağı gözükmeyen bu kara deliği doğru kullanıyor muyuz?
Çocuklardan tutun yetişkinlere kadar her yaştan her deneyimden insan internet suyunda boğuluyor. Eskiden okunan gazetelerin, makalelerin, izlenen belgeseller yerini insan stalkladığımız instagram hesapları, yazılar tweetlediğimiz twitter hesapları ve youtuberları izlediğimiz videolar aldı. Azınlık doğru kullanmaya ne kadar çabalasa da internetin denetimsiz, yasaksız ve sınırsız her türlü bilgiye erişimi kolaylaştırması kötü sonuçlar doğurabiliyor. Ne gibi mi? Virüsler, dolandırıcılık, kulaktan dogma yanlış bilgiler ve daha fazlası. Şimdi bana o zaman internet kullanmayalım diyenleri duyar gibi oluyorum. Hayır tabi ki bundan 10 yıl öncesine dönmeye hiç gerek yok. Teknolojinin gelişimine ayak uydurmalıyız ama tedbirli ve güvenli bir şekilde. Nasıl mı olacak?
- İnternette ve sosyal ağlarda tasvir edici, betimleyici bilgiler paylaşmayın. Çok fazla konum bilgisi, adres bilgisi vermeyin. Kaçırılma olayları bu sayede daha kolaylaşıyor.
- Bilinen ve güvenli sitelerden işlem (alışveriş, iletişim, ticaret, dosya indirme vs.) yapın. Virüs bulaşımı, bilgi çalınması ve dolandırıcılık bilmediğiniz sitelerden işlem yaptığınızda hırsızların işlerini kolaylaştırıyorsunuz.
- İnternetten yaptığınız ödemeleri mutlaka kredi kartı hesap özetinden kontrol etmelisiniz. Bunun için sanal kredi kartınızı veya sanal limitinizi oluşturun. Bilgisayarda da sanal klavye kullanın. Aksi takdirde kredi kartı bilgilerinize kolayca ulaşılabilinir.
- İnternette her bilgi doğru olmayabilir. İnternette elde ettiğiniz bilgiyi en az 3 kaynaktan kontrol edin.
- Şifreleriniz güçlü olsun. Adınızı ve doğum tarihinizi, art arda gelen kelimeleri ve sayıları şifre olarak belirlemeyin. Anlamlı bir cümle kurun ve o cümlenin kelimelerinden seçtiğiniz en az 8 karakterden oluşan şifreler oluşturun.
- Nasıl gerçek hayatta tanımadığınız insanlara güvenemem diyorsanız sanal ortamda da tanımadığınız insanlara güvenmeyin, onları sosyal medyadan eklemeyin ve hiçbir bilginizi paylaşmayın.
- Telefon yoluyla veya internette sosyal ağlar aracılığı ile telefon numarası isteme, hediye çeki, para talebi gibi tuzaklara dikkat edin. Hatta bu istek yakın arkadaştan veya kendisini polis olarak tanıtan kişilerden gelmiş olsa bile buna şüphe ile yaklaşın. Bu durumda arkadaşınızın hesabı büyük bir ihtimalle ele geçirilmiştir. Kendini polis gibi göstermeye çalışan kişilerin tuzağına düşme ihtimaliniz var demektir. Böylesi bir durumda hemen ihbar ve uyarı yöntemlerini kullanın.
- Dışarıdan (harici bellekler) veya internetten bilgisayara yüklediğiniz dosyalar virüs ve casus yazılım taramalarından geçmelidir.
- Ve en önemlisi internetin zararlı içeriklerinden korunmak için tamamıyla ücretsiz olan ”Güvenli İnternet Hizmeti”nden yararlanın.
