Yakın zamanda internette yayılan bazı söylentiler 5G ve internet hakkında korku yaratmaya başladı. Yazımızda kısaca 5G ve internetin ne olduğunu ve şu ana kadar bu teknolojilerin sağlığa olan etkilerini kısaca açıklayacağız.
5G Nedir?
5G, 5. nesil mobil internet teknolojisine verilen isimdir. Cep telefonları elektromanyetik spektrumun radyo frekansı bölgesinde radyasyon yayar. İkinci, üçüncü ve dördüncü nesil cep telefonları (2G, 3G, 4G) 0.7–2.7 GHz frekans aralığında radyo frekansı yayarken beşinci nesil (5G) cep telefonlarının 20-40 GHz’lerde çalışması bekleniyor. Peki bu yeni mobil internet teknolojisi eskilerinden 20 kata kadar daha fazla frekans yaydığına göre, kesinlikle zararlıdır diyebilir miyiz? Bilimsel çalışmalar bu konuda kesin bir bağlantı gösteremiyor. 5G ve diğer elektromanyetik dalgalar vücutta bazı etkilere sebep olsa da bunların hiçbiri henüz ciddi hastalıklarla ilişkilendirilemedi.
Cep telefonları, diğer tüm teknolojik aletler gibi “radyasyon” yayar. Çünkü radyasyon, herhangi bir elektromanyetik dalga tarafından yayılabilen bir enerji biçimidir. Yani bir ışık veya elektromanyetik dalga kaynağı, her zaman radyasyon yayacaktır. Bu bir radyo vericisi de olabilir Güneş’in ta kendisi de. Burada elektromanyetik dalganın bize verebileceği zararı dalga boyu ve maruz kalınan yoğunluk belirler. Aşağıdaki grafikte gördüğünüz gibi, radyo dalgaları yüzlerce metre uzunluktayken, Gamma dalgaları ise sadece bir atom boyutunda olabilir.
Elektromanyetik Dalgaların Bilinen Etkileri
Radyo dalgaları, internet için kullanılan dalgalar, mikrodalga gibi düşük frekanslı elektromanyetik dalgalar “yoğun miktarda maruz kalındığı takdirde” organik dokularda ısınmaya sebep olabilir. Mikrodalganın yiyecekleri ısıtma sebebi budur, mikrodalga fırının içine konulan bir ürün, yoğun mikrodalgaya maruz kalır ve ürünün içinde bulunan su molekülleri daha yüksek hızla titreşmeye başlayarak ısınır.
Radyo dalgaları da buna benzer bir etkiye sebep olabilir ancak, resmi düzenlemeler radyo vericilerini insan sağlığına riskli olabilecek yoğunluğun altında çalışmak zorunda bırakıyor. Yani radyo dalgaları evimize, arabamızın antenine, telefonumuza ulaşmak için o kadar uzun yollardan geliyor ki, maruz kaldığımız miktar göz ardı edilebilecek derecede seyrek oluyor. Ancak buna rağmen vericilere çok yakın bölgelerdeki yoğun dalgalar konusunda araştırmalar farklı sonuçlar öne sürüyor, çünkü bu bölgelerde canlılar sürekli ve yoğun dalgalara maruz kaldığından beklenmeyen sonuçlar ortaya çıkabiliyor. Zaten vericilerin, yüksek gerilim hatlarının aşırı yakın olduğu bölgelere de resmi düzenlemelere göre oturma izni verilmemesi gerekiyor. Özet olarak, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, vericilere çok yakın yaşamıyorsanız, günlük yaşamımızda karşılaştığımız elektromanyetik dalgalardan korkmanız için bir sebep yok.
Görünen ışığın sağ tarafında kalan dalgalarda ise korkmaya başlayabiliriz. Güneş’ten gelen UV uzun süre maruz kalındığı takdirde, cilt kanserine ve çeşitli sağlık problemlerine yol açabilir.
Hastanelerde kullanılan X-Ray dalga boyu çok küçük olduğu için hücrelerimizin içinden geçerek DNA’nın yapısını bozabilme gücüne sahip, bu yüzden doktorlar artık çok gerekli olmadığı durumlarda hastalara X-Işını gerektiren görüntüleme yöntemleri önermiyor. Çünkü bu dalga boylarındaki ışınlara maruz kalmak sağlık sorunlarını tetikleyebilir.
Gamma ışınları atom altı parçacıkların etkileşiminden ortaya çıkan, oldukça hızlı ve tehlikeli ışınlardır. Bu etkileşimlerden ortaya çıkan alfa ışıması, bir kağıtla bile durdurulabilirken, beta ışımasının genellikle ince bir metal levha (tercihen alüminyum) ile durdurulabileceği belirtilir. Ortaya çıkan son ışıma olan gamma ışımalarının ise kalın bir kurşun blok ile durdurulması gerekmektedir. Bu güçte bir elektromanyetik dalga canlılar için çok ciddi miktarlarda tehlike içerir.
5G Koronavirüse Sebep Olur Mu?
Hayır. Virüsler oldukça hayrete düşürücü varlıklar olmalarına rağmen, elektromanyetik dalgaların “virüs yaratma” gibi bir özelliği yoktur.
Elektronik aletler her ne kadar sanıldığı kadar büyük sağlık sorunlarına yol açmıyor olsa da, psikolojik sağlığınız için sosyal medyada geçirdiğiniz zamanı azaltmanız, duruş bozuklukları ve göz kuruluğundan kaçınmak için de bir ekrana baktığınız süreyi kısmanız sizin yararınıza olacaktır. Dünya Sağlık Örgütü resmi sitesinden elektromanyetik dalgalar hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz:
https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/radiation-electromagnetic-fields
