Haberleşme protokolleri, dijital dünyada bir çok kuralın başıdır. Örneğin, İnternette, bu protokollerin oluşturulması, WWW veya W3C ve IETF gibi gruplar tarafından yapılabilir. HTTP, HTTPS’ye dönüştüğünde iletişim protokolü önemli bir rol oynar, sondaki S harfi Security (Güvenlik) belirtir. Aksi takdirde kapsamlı bir SSL sertifikası kullanımı mecburdur. Teknoloji her geçen gün ilerlemektedir, bu nedenle gelişmiş ağlarda farklı iletişim protokolleri kullanılmaktadır. Nesnelerin İnterneti (IoT), çeşitli cihazları evrensel bir ağa bağlamak için en son gelişen iletişim protokollerini sağlar.
Haberleşme Protokolleri
İletim Kontrol Protokolü (TCP)
TCP, bir ağ üzerinden iletişim kurmak için kullanılan popüler bir iletişim protokolüdür. Herhangi bir mesajı kaynaktan hedefe gönderilen paket dizilerine böler ve hedefte yeniden birleştirir.
İnternet Protokolü (IP)
Internet’te her bilgisayarın bir IP (Internet Protokol) adresi vardır. Bir IP adresi, noktalarla ayrılan dört rakamdan oluşur; Bir bilgisayarın IP adresi varsa, Internet üzerindeki tüm bilgisayarlar bu adresi kolayca bulur. Yani bir sitenin IP adresini biliyorsanız, Web tarayıcınıza bu adresi yazarak da bağlanabilirsiniz. Ancak bu rakamları akılda tutmak zor olduğundan her bir IP adresine karşılık gelen alan adları verilmiştir. Çoğu Internet Servis Sağlayıcılarda bulunan özel sunucu bilgisayarlardan (Alan Adı Sunucuları – Domain Name Server- DNS) oluşan bir ağ, hangi alan adının hangi İP adresine karşılık geldiği bilgisini tutar ve kullanıcıları doğru adreslere yönlendirir. Internet’te trafiğin işlemesi bu IP adreslerine bağlıdır. Böylece hiçbir karışıklık olmaz.
Kullanıcı Datagram Protokolü (UDP)
UDP (User Datagram Protocol – Kullanıcı Veribloğu İletişim Kuralları), TCP/IP protokol takımının iki aktarım katmanı protokolünden birisidir. Verileri bağlantı kurmadan yollar. Gelişmiş bilgisayar ağlarında paket anahtarlı bilgisayar iletişiminde bir datagram modu oluşturabilmek için UDP protokolü yazılmıştır. Bu protokol minimum protokol mekanizmasıyla bir uygulama programından diğerine mesaj göndermek için bir prosedür içerir. Bu protokol ‘transaction’ yönlendirmelidir. Paketin teslim garantisini isteyen uygulamalar TCP protokolünü kullanır.
Postane Protokolü (POP)
Postane Protokolü (POP), ana makine tarafından erişim için uzak posta sunucusundan e-posta alan ve alan bir bilgisayar ağı ve Internet standart protokolüdür. POP, OSI modelinde son kullanıcılara e-posta alma ve alma olanağı sağlayan bir uygulama katmanı protokolüdür.
Basit Posta Aktarım Protokolü (SMTP)
SMTP (Basit Posta Aktarım Protokolü), sunucular arasında e-posta gönderip alırken kullanılan bir TCP / IP protokolüdür. Bununla birlikte, mesajları alıcı tarafında sıraya koyma kabiliyeti ile sınırlı olduğundan, kullanıcının mesajları kaydetmesine izin veren diğer iki protokolden biri olan POP3 (Posta Ofisi Protokolü) veya IMAP (İnternet Mesaj Erişim Protokolü) ile birlikte kullanılır. Başka bir deyişle, kullanıcılar genellikle e-posta göndermek için SMTP ve e-posta almak için POP3 veya IMAP kullanan bir program kullanır.
Dosya Transfer Protokolü (FTP)
“File Transfer Protocol” yani FTP, bir dosya transfer protokolü olarak geliştirilmiştir. İnternete bağlı olan iki bilgisayar arasında dosya transferini sağlar. Web sitenize dosyalarınızı aktarmak isterseniz, FTP uygulaması sayesinde bunu kolay bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Yüksek boyutlu verilerin hızlı bir şekilde iki bilgisayar arasındaki transferini sağlar.
Köprü Metni Aktarım Protokolü (HTTP)
HTTP, iki veya daha fazla sistem arasında bir köprü metni aktarmak için tasarlanmıştır. Bağlantı oluşturmak için HTML etiketleri kullanılır. HTTP, sunucu makineyle bağlantı kurulmasına izin veren istemci-sunucu ilkelerine göre tasarlanmıştır. Sunucu, istemci tarafından başlatılan talebi kabul eder ve buna göre yanıt verir.
Güvenli Köprü Metni Aktarım Protokolü (HTTPS)
HTTPS, iki bilgisayar arasındaki iletişimi güvenli hale getirilmesi için kullanılır. Tarayıcıdan ve web sunucusundan alınan verileri güvenli hale getirmek için kullanılan standart bir protokoldür. HTTP, istemci tarayıcısı ile web sunucusu arasında köprü metni biçiminde veri aktarımı için kullanılır; HTTPS protokolünde ise veri aktarımı şifreli bir biçimde yapılır.
IoT Haberleşme Protokolleri
IoT tabanlı cihazlar tehditlere karşı daha hassastır. Bu güvenlik açıkları, doğru protokolleri kullanarak azaltılabilir. IoT iletişim protokollerinin temel faydaları, yüksek kalite, güvenilirlik, birlikte çalışabilirlik, yenilik esnekliği ve küresel ölçeklenebilirliktir. IoT protokolleri, IoT ağ protokolleri ve IoT veri protokolleri olmak üzere iki tipte mevcuttur.
En İyi 10 IoT Haberleşme Protokolü
- WiFi
- SigFox
- Bluetooth
- LoRaWAN
- NFC (Near Field Communication)
- Z wave
- Zigbee
- OPC- UA
- Cellular
- MQTT
Wi-Fi
Wi-Fi (İngilizce: Wireless Fidelity, Türkçe: Kablosuz Bağlantı Alanı) kişisel bilgisayar, video oyunu konsolları, dijital ses oynatıcıları ve akıllı telefonlar gibi cihazların kablosuz olarak birbirlerine bağlanmasını sağlayan teknolojidir.
SigFox
Sigfox, lisansız olarak kullanılır ve günümüzde en yaygın kullanılan LPWAN’lardan biridir. Halka açık bir ağ üzerinden 868 MHz veya 902 MHz bantlarında, her ülkede tek bir operatör üzerinden çalışır. Saha uygulamalarında 1.000 km, kentsel ortamlarda 3-10 km’ye kadar mesaj gönderebilir.
Bluetooth
Bluetooth bilgisayar, çevre birimleri ve diğer cihazların birbirleri ile kablo bağlantısı olmadan görüş doğrultusu dışında bile olsalar haberleşmelerine olanak sağlar. Bluetooth teknolojisi 2.4 GHZ ISM frekans bandında çalışmakta olup, ses ve veri iletimi yapabilmektedir. 24 MBPS’ye kadar veri aktarabilen Bluetooth destekli cihazların etkin olduğu mesafe, yaklaşık 10 ila 100 metredir. IEEE’in belirlemiş olduğu IEEE 802.15.1 standardı içerisindedir.
LoRaWAN
LoRaWAN spesifikasyonu, pille çalışan “nesneleri” bölgesel, ulusal veya küresel ağlarda kablosuz olarak internete bağlamak için tasarlanmış bir Düşük Güç, Geniş Alan (LPWA) ağ protokolüdür ve iki yönlü iletişim, uçtan uca güvenlik, mobilite ve yerelleştirme hizmetleri. gibi temel Nesnelerin İnterneti gereksinimlerini hedefler.
NFC
NFC, Near Field Communication yani Yakın Alan İletişimi’nin kısaltmasıdır. Telefonunuzun yakınında bulunan bir başka cihazla temas etmeden iletişim kurmasını sağlar. Bunun için telefonun maksimum 4 santimetre kadar ilgili cihaza yakınlaştırılması gerekir. Kurulan kablosuz bağlantı ile yapılması gereken işlem temassız olarak gerçekleşir.
Zigbee
Z-Wave
OPC – UA
OPC UA, OPC Birleşik Mimarisi anlamına gelir. Endüstriyel sistemlerde güvenli bilgi alışverişini sağlayan, genişletilebilir, platformdan bağımsız bir standarttır. 2008 yılında, OPC UA, özellikle endüstriyel otomasyon operasyonlarında veri iletişimi için birlikte çalışabilirlik standardını, protokolleri ve spesifikasyonları düzenleyen ve sürdüren Açık Platform İletişimleri (OPC) Vakfı tarafından piyasaya sürülmüştür. OPC UA, Windows, macOS, Android ve Linux ile uyumludur. Gömülü sistemlerde ve işletim sistemi kullanmayan sistemlerde de kullanılabilir. OPC UA, PC’ler, bulut tabanlı altyapılar, PLC’ler, mikro denetleyiciler ve siber fiziksel sistemler (CPS) üzerinde çalışır. OPC UA’nın amacı, endüstriyel şirketlerin farklı teknolojileri bir araya getirmesi için bir çerçeve sağlayarak donanım cihazları ile kurumsal planlama ve otomasyon yazılımı arasındaki birlikte çalışabilirliği geliştirmektir.
Cellular
Bir hücresel ağ veya mobil ağ son halkası olan bir iletişim ağıdır kablosuz . Ağ , her biri en az bir sabit konumlu alıcı – vericinin hizmet verdiği , ancak daha normal olarak, üç hücre bölgesi veya baz alıcı-verici istasyonu tarafından hizmet verilen ” hücreler ” adı verilen arazi alanlarına dağıtılır . Bu baz istasyonları, hücreye ses, veri ve diğer içerik türlerinin iletimi için kullanılabilen şebeke kapsama alanı sağlar. Bir hücre tipik olarak, paraziti önlemek ve her hücrede garantili hizmet kalitesi sağlamak için komşu hücrelerden farklı bir frekans seti kullanır.
MQTT
MQTT (MQ Telemetry Transport), kaynak kısıtlı ağ istemcilerine telemetri bilgilerini dağıtmak için basit bir yol sağlayan hafif bir mesajlaşma protokolüdür. Yayınlama / abone olma iletişim modelini kullanan protokol, makineden makineye (M2M) haberleşme için kullanılır ve nesnelerin internette (IoT) önemli bir rol oynar. MQTT, kaynaklarla kısıtlanmış IoT cihazlarının, MQTT mesaj brokeri olarak çalışan bir sunucuya belirli bir konu hakkında bilgi göndermesini veya yayınlamasını sağlar. Aracı daha sonra bilgileri daha önce istemcinin konusuna abone olan istemcilere iletir. Bir insan için, bir konu hiyerarşik bir dosya yoluna benziyor. Müşteriler bir konunun hiyerarşisinin belirli bir seviyesine abone olabilir veya birden çok seviyeye abone olmak için joker karakter kullanabilir.
