Bilim insanları tarafından yapılan yeni bir araştırmada, yapay zeka, Parkinson hastalığını henüz semptomları başlamadan yıllar öncesinde yüzde 100 doğrulukla tahmin edebildi. Dünyanın en hızlı büyüyen nörodejeneratif hastalığı olan Parkinson, şu anda dünya genelinde yaklaşık 10 milyon kişiyi etkilemekte. Bu bağlamda UCL ve Goettingen Üniversitesi Tıp Merkezi’ndeki bilim insanlarından oluşan araştırma ekibi, Parkinson hastalığını semptomların başlamasından yedi yıl öncesine kadar tahmin etmek için yapay zeka kullanan basit bir kan testi geliştirdi.
Parkinson hastalığı, beynin hareketi kontrol eden bölümündeki sinir hücrelerinin ölümünden kaynaklanan aşamalı bir hastalıktır. Bu sinir hücreleri, bu bölümde bir proteinin birikmesi nedeniyle dopamin adı verilen önemli bir kimyasalı üretme yeteneğini kaybederek ölüyor veya bozuluyor. Halihazırda Parkinson hastaları titreme, hareket yavaşlığı ve hafıza sorunları gibi semptomlar geliştirdikten sonra dopamin replasman/takviye tedavisi ile tedavi ediliyor. Ancak araştırmacılar, erken tahmin ve teşhisin, dopamin üreten beyin hücrelerini koruyarak Parkinson’u yavaşlatabilecek veya durdurabilecek tedaviler bulmak için değerli olacağına inanıyor. Zira beyin hücrelerini yeniden üretemiyoruz ve en mantıklı çözüm mevcut olanları koruyabilmek. Parkinson özelinde ise şu anda iş işten geçtikten sonra tedavilere başlıyoruz.
Nature Communications’da yayınlanan bu yeni araştırma, klinik bir denemede, makine öğrenimi algoritması sayesinde hastalığın teşhisinde %100 doğruluk elde edildiğini ortaya koydu. Ekip daha sonra testin bir kişinin Parkinson’a yakalanma olasılığını tahmin edip edemeyeceğini görmek için deneyler yaptı. Araştırmacılar bunu Hızlı Göz Hareketi Davranış Bozukluğu (iRBD) olan 72 hastanın kanını analiz ederek gerçekleştirdi. Makine öğrenimi aracı bu hastaların kanını analiz ettiğinde, iRBD hastalarının %79’unun Parkinson hastalarıyla aynı profile sahip olduğunu tespit etti.
Hastalar on yıl boyunca takip edildi ve yapay zeka tahminleri şu ana kadar klinik dönüşüm oranıyla eşleşti. Ekip, 16 hastanın Parkinson geliştireceğini doğru bir şekilde tahmin etti ve bunu herhangi bir semptomun başlamasından yedi yıl önce yaptı. Ekip şimdi testin doğruluğunu daha da teyit etmek için Parkinson geliştireceği tahmin edilen hastaları takip etmeye devam ediyor.
Araştırmacılara göre kandaki 8 proteini belirleyerek potansiyel Parkinson hastalarını birkaç yıl önceden tespit etmek artık mümkün. Bu sayede ilaç tedavilerinin potansiyel olarak daha erken bir aşamada verilmesi, böylelikle de hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması veya hatta önlenebilmesi mümkün olabilir. Araştırmada belirlenen 8 protein sadece teşhis için değil aynı zamanda yeni ilaçların geliştirilmesi için de önemli. Son olarak araştırmacılar, ortaya koydukları testin yaygın olarak kullanılmasının finansmana bağlı olduğunu, gerekli finansman ile 18 ayda testin hazır hale geleceğini söylüyor.
