Her geçtiğimiz gün yapay zeka daha fazla mesleği elimizden alacak seviyede gelişiyor. Peki kimin suçlu kimin suçsuz olduğunu, suçlunun ne kadar ceza alması gerektiğini bir yapay zeka belirleyebilir mi?
Günümüzde bu sorunun cevabı hala hayır. Ancak uzmanlar yapay zekaları etik kararlar verme konusunda eğitiyor. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da bazı ülkelerde şartlı tahliye kararı ve şartlı tahliyenin kapsamı yapay zekalı yazılımlar tarafından belirleniyor. Mahkumun çeşitli bilgilerini analiz eden yazılım, mahkumun suç işleme sıklığına ve suçunun ciddiyetine bakarak kaç haftada bir kontrole gelmesi gerektiğine karar verebiliyor.
İngiltere‘de kullanılan başka bir yapay zeka ise gençlerin verilerini inceleyerek hangilerinin gelecekte suç işleyebileceğini tespit ediyor ve uzmanlar bu gençleri rehabilitasyon programına alıyor.
Çin’in başkenti Pekin’de ise 2019 yılında İnternet Mahkemesi’ ne bağlı “çevrimiçi dava hizmeti merkezi”nde, davaların açılması ve işleme konulması gibi sıradan hukuksal işlemlerde kararlara yardımcı olmak için yapay zeka teknolojisini kullanan bir yazılım modülü kullanılmaya başlandı.
Bu tip yapay zekalı programlar insan dikkatsizliğinden veya yanlış yorumlamasından kaynaklanan hataları engelleyebileceğinden tıp ve hukuk alanında aktif olarak kullanılabilir. Ancak bir çok sivil toplum örgütü yazılımların neye göre karar verdiği şeffaf olmadığı için benzer sistemlere karşı kampanyalar başlatıyor.
Yaş, cinsiyet, yaşanan yer, ırk ve ekonomik durum gibi etmenlerin hesaba katılıp katılmadığı bilinmiyor. Ayrıca yapay zekanın etik olmayan çıkarımlar yapması da muhtemel. Bir bireyin yaşadığı yer ve ekonomik durumu etkisiyle işlediği suçu yapay zekanın meşru görme ihtimali var. Etik alanında yapay zekaların ne kadar başarılı olabileceğini henüz bilmiyoruz.
Günümüzde yapay zeka tıp ve hukuk alanında geçmiş verilere bakarak benzer vakaları sınıflandırıyor ve buna göre bir sonuç belirliyor. Ancak yapay zeka geliştikçe ve bilgi havuzları genişledikçe yapay zekaların daha detaylı ve “bilinçli” kararlar vermesi mümkün hale gelecek. Bu şekilde yapay zekalı yargıçların hayatımıza girmesi imkansız değil.
