Brezilya’daki araştırmacılar, kullandıkları dile dayalı olarak bireylerin ahlakını tanımlayabilen üç makine öğrenmesi modeli geliştirdi ve topladıkları verileri analiz etti. Sonuçlar, geçtiğimiz ay IEEE Transactions on Affective Computing yayınlandı.
Bugün hepimizin de bildiği gibi sosyal medya üzerinde birçok ahlaki değer tartışılıyor. Ölüm cezaları, silah kaçakçılığı gibi birçok konu var. Bu konular insanlık için son derece büyük bir öneme sahip çünkü bizi insan yapan değerlerle ilgililer.
Ivandré Paraboni, São Paulo Üniversitesi Sanat, Bilim ve Beşeri Bilimler Fakültesi’nde yapılan bu çalışmayı yöneten doçent. Ekibi, sosyal bilimciler tarafından yaygın olarak kullanılan ahlaki temeller teorisi adı verilen bir teoriye odaklanmayı seçmiş. Bu teori; bakım, adalet, sadakat, otorite ve saflık dahil olmak üzere birkaç temel ahlak kategorisini varsayar. Paraboni’ye göre modellerin amacı, bu beş ahlaki temelin değerlerini, insanlar ne hakkında konuşurlarsa konuşsunlar, sadece yazılarına bakarak çıkarmak. Paraboni’ye göre insanların günlük hayattaki konuşmalarından veya sosyal medyada ne hakkında konuştuklarına dair olan verilerden bu model sayesinde beş ahlaki temeli ortaya çıkaran temel kalıplara ulaşmak ulaşmak mümkün.
Bu modele uygulanabilmesi için çalışan ekip, 500’den fazla kişiye anket uyguladı. Katılımcılardan duyarlılık puanlarıyla (0 = “tamamen karşı” dan 5 = “tamamen lehte”) sekiz konuyu (örneğin silah sahipliği, uyuşturucu politikası, idam) değerlendirmeleri istendi. Ayrıca derecelendirmelerinin açıklamalarını yazmaları da istendi.
Araştırma ekibi, çalışmaya katılan katılımcıların metinlerdeki görüşlerini kullanarak, her katılımcının ifadesinde kullanılan dili değerlendirebilen üç makine öğrenimi algoritması oluşturdu. Modeller sırasıyla psikodilbilim (kelimelerin duygusal bağlamı), kelimeler ve kelime dizilerini analiz etti. Her üç model de aynı metinden bir bireyin ahlaki temellerini çıkarabildi. Yazarın kullandığı tek tek kelimelere odaklanan ilk iki model, kelime dizilerini analiz eden derin öğrenme yaklaşımından daha doğruydu.
Paraboni’nin ifadelerine göre insanların günah veya görev gibi kelimeleri ne kadar sıklıkta kullandıklarıyla ahlaki temellerini açıklamak son derece mümkün. Yani adalete, sadakate ve bu gibi değerlere nasıl yaklaştıklarına ulaşılabiliyor.
Konu hakkında detaylı bilgi için burayı ziyaret edebilirsiniz.
