Devre elemanlarını incelediğimiz yazı serimizde bugün “Köprü Diyot”ları inceliyoruz. Köprü diyot nedir, köprü diyot nasıl çalışır ve hangi devrelerde kullanılır? IoT projelerinde oldukça işimize yarayacak köprü diyotlar hakkında detaylı bilgi yazımızda.
Diyot Nedir?
Öncelikle köprü diyotların ana malzemesi diyotları tanıyalım. Diyotlar akımı tek bir yönde geçirmeye yarayan devre elemanlarıdır. İki ucu bulunan diyotların bir ucunda çok düşük direnç bulunduğundan akım rahatlıkla geçebilirken, diğer uçtaki direnç akımın geri dönemeyeceği kadar yüksektir. Bu sebeple diyotlar tek yönde akımı geçirmek istenen devrelerde kullanılır. Diyotları aynı bacaklardaki toplardamarlar gibi düşünebiliriz, kanın tek yönde akmasına izin veren bu toplardamarlar kanın geri gelmesini engellemek üzere kapakçıklarla geri dönüş yolunu tıkıyorlar. Diyotlar da aynı şekilde yüksek direnç sayesinde akımın tek yönde ilerlemesini sağlıyor.
Diyotlar yarı iletken maddeden üretilmişlerdir. Anot ve katot olarak adlandırılan iki uçta akım anottan katota doğru ilerler. Yukarıdaki şekilde sol taraf anot sağ taraf ise katot olarak adlandırılır ve akım soldan sağa iletilir. Akımın ilerlediği yönü göstermek için oku takip edebilirsiniz, okun ucundaki çizgi ise akımın geri dönemeyeceğini anlayabilmek için güzel bir yöntem.
Köprü Diyot Nedir?
“Bridge Rectifier” olarak da bilinen köprü diyotlar 4 farklı diyotun bir dörtgen üzerinde yerleştirilmesi ile oluşturulur. Köprü diyotlar alternatif akımı doğru akıma çevirmek için kullanılır. Aşağıdaki devre basit bir köprü diyotu bize gösteriyor. Sol tarafta eğik çizgiyle gösterilen alternatif akım, sinüs dalgaları oluşturarak belli bir süre pozitif belli bir süre ise negatif yönde ilerliyor. Bu bazı durumlarda istense de bazı devrelerde uygun olmayan ve hatta devreye zarar verebilen bir durum. Alternatif akıma bağlanan bir köprü diyot sistemi yardımıyla, negatif yöne ilerleyiş değiştirilerek pozitif olarak değiştirilebiliyor, bu şekilde devremizde negatif yöne bir dalgalanma yaşanmıyor.
Bu video sayesinde akımın yönünün nasıl değiştiğini ve köprü diyotların devreyi nasıl etkilediğini daha rahat anlayabilirsiniz:
Bir devrede kullanılan köprü diyotların devre üzerindeki etkisini sinüs grafiklerinde görmek mümkün. Sinüs dalgaları oluşturan alternatif akım, diyotlar sayesinde tek bir yönde akmaya yönlendiriliyor, bu şekilde negatif yönde oluşan voltaj bloklanıyor ve hepsi pozitif yöne aktarılıyor.
Grafikte oluşan dalgalanmaları minimuma indirmek ve voltajı olabildiğince sabit tutmak için ise kapasitörlerden yararlanılıyor. Kapasitörler bir sonraki yazımızın konusu olacak.
